از درآمد 30 میلیاردی به 800 میلیون رسیده ایم، با چالش نگهداری اماکن تاریخی روبرو می شویم - مرجع مقالات

به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی؛ علی اصغر مونسان در نخستین نشست هیات امنای مجموعه های فرهنگی - تاریخی که با حضور اعضای هیات امنای مجموعه های ملی، معاونان و مدیران وزارتخانه و 12 استان - سه شنبه 24 تیر - به صورت ویدئو کنفرانس در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد برگزار گشت، اظهار کرد: بحث هیات امنایی شدن اماکن تاریخی مدتی مطرح بود، همچنین در برنامه ششم توسعه نیز به آن اشاره شد، اما برای تصویب آیین نامه آن در هیات وزیران به زمان نیاز داشت.

او با تاکید بر این که تلاش می شود تا در قالب هیات امنایی شدن بتوانیم از همکاری و مشاوره دوستان استفاده و به نحو مطلوب تری این مجموعه ها را اداره کنیم، گفت: در قالب هیات امنایی شدن، تلاش می کنیم تا فارغ از بودجه و امکانات دولتی بتوانیم از امکانات و کمک های بیرونی نیز استفاده کنیم. تا به امروز محدودیت های قانونی برای استفاده از این امکانات داشتیم در حالی که بسکمک از ایرانیان داخل و خارج از کشور علاقه مند بودند تا در اداره این اماکن مهم، مشارکت کرده و به موضوع میراث فرهنگی کشور بپردازند.

وی همچنین با اظهار امیدواری از این که با تشکیل این هیات امنا، فرایند کسب درآمد، نگهداری و حفاظت از این اماکن با ارزش فرهنگی تاریخی کشور مطلوب تر شود، افزود: سال گذشته 70 میلیارد تومان میزان درآمد وزارتخانه در قالب فروش بلیت و برنامه های اجرا شده در اماکن تاریخی بود که این درآمد بین این اماکن برای نگهداری آن ها توزیع شد.

او در ادامه با اشاره به فرایند فعالیت موزه ها در دوران کرونا تاکید کرد: در این شرایط تا پایان سال درآمد زیادی نخواهیم داشت و با یک چالش در نگهداری اماکن تاریخی و فرهنگی روبرو خواهیم شد. با شیوع ویروس کرونا درآمد موزه ها و اماکن تاریخی به شدت کاهش پیدا کرد؛ به طوری که بر اساس گزارش معاون توسعه مدیریت، این عدد در سه ماه اول سال جاری حدود 800 میلیون تومان بود، در حالی که در مدت مشابه در سال گذشته حدود 30 میلیارد تومان درآمد داشتیم که بیشتر آن مربوط به بازدیدهایی بود که مردم در نوروز از موزه ها داشتند؛ اکنون امیدواریم با تشکیل هیأت امنای مجموعه های فرهنگی تاریخی بتوانیم علاوه بر درآمدهایی که اماکن تاریخی دارند درآمدهای جدیدی برای حفاظت و نگهداری آن ها اضافه کنیم.

دولت فقط 200 میلیارد تومان برای حفاظت از آثار تاریخی در نظر گرفته است

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به ثبت ملی 34 هزار اثر تاریخی در فهرست میراث ملی کشور و ثبت 24 اثر تاریخی در فهرست میراث دنیای یونسکو، ادامه داد: اعتباری که دولت برای نگهداری از این آثار در نظر گرفته است، حدود 200 میلیارد تومان است یعنی به اندازه یک پروژه راه، سد یا یک نیروگاه.

وی افزود: انصافاً انجام دادن کار با این بودجه محدود سخت است، با این وجود با دلسوزی همکارانم در معاونت میراث فرهنگی و ادارات کل استان ها، توانستیم با مشارکت بخش خصوصی از آن ها حفاظت کنیم و از هر امکانی برای تحقق این موضوع استفاده کردیم.

او همچنین با اشاره به استفاده از ظرفیت ماده 27 و تلاش برای واگذاری بناهایی که قابلیت این اتفاق را دارند، بیان نمود: با استفاده از این ماده قانونی، می توانیم حق بهره برداری آن را به مردم واگذار کنیم و از پول مردم برای نگهداشت و بازسازی استفاده کنیم. اما شرایط سخت است اماکن تاریخی نیاز به هزینه دارند و با این بودجه اندک نمی توان کار زیادی انجام داد.

مونسان تاکید کرد: در قالب هیات امنا و با هم فکری، امیدوارم بتوانیم منابع خوبی را برای این موضوع جلب کنیم، فعلاً 21 مکان تاریخی در قالب این هیات امنا اداره می شود، امیدواریم در آینده بتوانیم این تعداد را گسترش دهیم و با کیفیت مطلوبی کار را جلو ببریم.

توزیع متوازن اعتبار در استان ها به رشد موزه های خصوصی منجر شده است

محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - نیز در این نشست از افتتاح 200 پروژه در حوزه میراث فرهنگی خبر داد که به زودی آماده بهره برداری می شوند و گفت: در حال حاضر 711 موزه در سطح کشور فعال بوده که 254 موزه تحت نظارت این وزارتخانه، 263 موزه غیروابسته و 35 موزه نیز به شکل مشارکتی اداره می شود.

او همچنین تهیه و تدوین دستورالعمل صدور پروانه موزه های خصوصی، توزیع متوازن اعتبارات در استان ها، اعتمادسازی بخش خصوصی، کاهش تصدی گری دولت، ساماندهی و حفاظت اشیای در اختیار بخش خصوصی را از دلایل رشد موزه های خصوصی کشور دانست و بیان نمود: در سال گذشته هر شش روز، یک موزه و در مجموع 60 موزه افتتاح شد. همچنین آمار بازدیدکنندگان موزه ها و اماکن فرهنگی تاریخی در سال 97 حدود 6 میلیون و 410 هزار و 439 نفر و در سال 98 حدود 8 میلیون و 541 هزار و 692 نفر بوده که نشان دهنده رشد 15 درصدی است.

وی با ارائه آماری از آثار تاریخی مسترد شده از کشورهای دیگر تا سال گذشته؛ از سامان دهی و مستندنگاری 748 هزار و 307 شی فرهنگی تاریخی از ابتدای سال 92 تا پایان سال 98 خبر داد و افزود: از ابتدای سال 92 تا پایان سال گذشته 444 هزار و 670 شیء از اموال مجموعه داران بخش خصوصی شناسایی و ساماندهی شده است.

او همچنین با اشاره به وجود 92 پایگاه میراث ملی در سطح کشور، از وجود 46 پایگاه میراث دنیای در کشور خبر داد و گفت: پیش بینی می شود تعداد پایگاه های میراث ملی به 100 پایگاه و میراث دنیای به 47 پایگاه برسد.

در کنار اماکن تاریخی، فروشگاه راه اندازی شود

غلامعلی حدادعادل - رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو حقیقی هیأت امنای مجموعه های فرهنگی تاریخی -، نیز در این نشست با اشاره به وجودِ تخصصی در دنیا با نام اقتصاد میراث فرهنگی ، اظهار کرد: توصیه می کنم وزات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کمک کند تا برخی از دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا بتوانند پایان نامه های خود را با این موضوع انتخاب و در این زمینه تحقیق کنند.

او با بیان این که در دنیا از طریق دو شیوه از موزه ها و اماکن تاریخی کسب درآمد می کنند، افزود: نخست از طریق فروش بلیت و سپس راه اندازی یک فروشگاه در اطراف اماکن تاریخی تا گردشگران از این فروشگاه بتوانند محصولات فرهنگی و صنایع دستی آن کشور را خریداری کرده و درآمد بیشتری از فروش بلیت موزه کسب کنند.

وی پیشنهاد کرد تا در کنار اماکن تاریخی کشور یک فروشگاه راه اندازی شود.

منابع اقتصادی موزه ها در دنیا از طریق بنگاه های اقتصادی فراهم می شود

سیدمحمد بهشتی - رییس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و عضو حقیقی هیأت امنای مجموعه های فرهنگی تاریخی -نیز در این نشست گفت: زمزمه تشکیل نخستین هیأت امنای مجموعه های فرهنگی تاریخی در ابتدای دهه 80 آغاز شد که با توجه به مشکلاتی که وجود داشت تا امروز اجرایی نشده بود، امروز اتفاق مثبتی در این زمینه رخ داده است و نقطه عطفی در مدیریت عرصه های میراث فرهنگی محسوب می شود.

او با بیان این که در دنیا منابع اقتصادی آثار تاریخی و موزه های اصلی کشور از طریق بنگاه های اقتصادی تأمین می شود، افزود: در حقیقت این بنگاه ها به جای پرداخت اقتصادیات در زمینه های حفظ، نگهداری و بازسازی بناهای تاریخی کمک می کنند.

در ادامه اعضای حاضر پیشنهادهای خود را مطرح کردند. در این نشست مجموعه های فرهنگی تاریخی که قرار است به شکل هیأت امنایی اداره شوند برای اعضا معرفی شدند، همچنین با تشکیل کمیسیون دائمی موافقت و مقرر شد جلسه کمیسیون دائمی هیأت امنا حداکثر تا دو هفته آینده تشکیل شود.