طرز تهیه ماش پلو؛ از غذاهای گیاهی ایرانی - مرجع مقالات

ماش پلو از غذاهای سالم و خوشمزه ایرانی است که نه تنها می توان آن را به صورت ساده تهیه کرد، بلکه همراه با مرغ، گوشت چرخ نموده، گوشت قلقلی، ماهیچه، ماهی و مرغ نیز بسیار لذیذ می گردد. با وجود خواص بسیار زیاد ماش پلو، توجه کمتری به آن شده؛ تاحدی که بعضی افراد حتی نام این غذا به گوششان نخورده است. پس شاید بهتر باشد که با این غذا آشنا شوید و بدون اینکه انرژی و وقت زیادی صرف آن کنید، یک غذای گیاهی مقوی را جایگزین غذاهای سرخ کردنی و فست فود کنید. برای آشنایی با طرز تهیه ماش پلو، با ادامه این مقاله همراه شوید.

هرآنچه باید درباره ماش پلو بدانید:

• طرز تهیه ماش پلو ساده
• طرز تهیه ماش پلو با گوشت چرخ نموده
• طرز تهیه ماش پلو با مرغ
• طرز تهیه ماش پلو با ماهی
• طرز تهیه ماش پلو با هویج
• طرز تهیه دمپخت ماش
• خواص ماش
• طعم ماش پلو

ماش پلو ساده

مواد لازم برای 4 نفر:

• یک پیمانه ماش
• 3 پیمانه برنج
• 2 عدد پیاز بزرگ
• 50 گرم کره
• نمک و زردچوبه و فلفل به مقدار لازم

طرز تهیه ماش پلو ساده

1. ماش را از شب قبل خیس نموده و چند بار آب آن را عوض کنید. سپس آن را با چهار پیمانه آب روی حرارت قرار دهید تا بپزد. یک پیمانه از آب ماش را کنار بگذارید.

2. برنج را خوب بشویید و به مدت یک تا دو ساعت در آب و نمک خیس کنید. سپس برنج را همراه آب روی حرارت قرار دهید. زمانی برنج را آبکش کنید که با فشردن دانه برنج بین دو انگشت، مغز آن کمی خام باشد.

3. پیازها را به صورت نگینی ریز خرد نموده و در روغن سرخ کنید تا طلایی شوند. در ادامه به آن نمک و زردچوبه و فلفل بزنید. بعد ماش پخته را اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید.

4. قابلمه ای را روی حرارت قرار دهید و مقداری روغن در آن بریزید. اگر دوست دارید، می توانید ته دیگ نان، سیب زمینی و… کف آن بگذارید. ابتدا مقداری برنج آبکشی و سپس مخلوط ماش را در قابلمه بریزید و این کار را لایه لایه تکرار کنید.

5. حرارت زیر قابلمه را میانه رو به زیاد بگذارید تا برنج بخار کند. سپس حرارت را کم کنید و یک پیمانه آب ماش و کره آب شده را روی برنج بدهید. دم کنی را روی قابلمه بگذارید و صبر کنید تا برنج دم بکشد.

نکته های تهیه ماش پلو

• ماش پلو به شکل ساده اش بسیار خوشمزه است؛ با این حال، می توانید آن را همراه با نیمرو، کشمش، خرما، تن ماهی ، مرغ یا گوشت پخته، گوشت چرخ نموده یا قلقلی و... میل کنید.
• اگر ماش را در کمی روغن تفت دهید، نه تنها خوشمزه می گردد، بلکه این کار مانع جدا شدن پوست آن خواهد شد.
• طرز تهیه ماش پلو با شوید به این ترتیب است که وقتی برنج و ماش را لایه لایه روی هم می ریزید، می توانید مقداری شوید خشک نیز بین برنج بدهید تا عطروطعم متفاوتی بگیرد.
• برای اینکه ماش پلوی سفیدرنگ داشته باشید، می توانید زردچوبه را حذف کنید.
• در صورت تمایل، کشمش و کمی زعفران دم نموده و گلاب به مخلوط ماش اضافه و در غذا بهره ببرید.
• نسبت ماش و برنج، یک پیمانه ماش به ازای سه پیمانه برنج است.

• بعضی ماش ها، به خصوص ماش های ریز سفت تر هستند که باید پس از پخت آن ها را در یک سینی فلزی بریزید و از روی صدای ماش، ماش های سفتی که نپخته اند و صدای سنگ می دهند، جدا کنید.
• برای از بین بردن نفخ ماش حتما آن را از شب قبل خیس نموده و در این مدت آب آن را چند بار عوض کنید.

ماش پلو با گوشت چرخ نموده

مواد لازم برای 2 نفر:

• نصف پیمانه ماش
• یک پیمانه برنج
• 250 گرم گوشت چرخ نموده
• 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• 2 قاشق غذاخوری پیازداغ
• نمک و فلفل به مقدار لازم
• یک عدد پیاز

طرز تهیه ماش پلو با گوشت چرخ نموده

1. ماش را با آب، نمک و کمی زردچوبه بپزید و صبر کنید تا آب آن تبخیر گردد؛ اما له نگردد!

2. برنج را با آب و کمی نمک بخیسانید و بعد آن را به روش آبکشی بپزید.

3. پیاز نگینی خردشده را کمی تفت دهید تا نرم و طلایی گردد. سپس گوشت چر خ نموده را همراه با ادویه و فلفل به پیاز اضافه کنید و تفت دهید تا گوشت تغییر رنگ دهد.

4. در این مرحله نصف لیوان آب روی آن بریزید تا بپزد و آب گوشت تبخیر گردد. در نهایت به آن زعفران دم نموده بیفزایید.

5. کمی روغن و آب در کف قابلمه موردنظرتان بریزید و سپس برنج آبکشی و مخلوط گوشت و ماش را روی آن بدهید. همین فرایند را لایه لایه تکرار کنید. در نهایت غذا را با پیازداغ سرو کنید.

نکته های تهیه ماش پلو با گوشت چرخ نموده

• گوشت چرخ نموده را می توانید به صورت قلقلی نیز درست کنید. به این ترتیب که گوشت چرخ نموده، پیاز رنده شده بدون آب، نمک و فلفل سیاه و مقدار کمی دارچین را خوب با هم مخلوط کنید. سپس به شکل گوشت قلقلی درآورید و در روغن تفت دهید. اگر مخلوط گوشت و پیاز را برای نیم ساعت در یخچال بگذارید، راحت تر می توانید آن را قلقلی کنید.

ماش پلو با مرغ

مواد لازم برای 3 نفر:

• 2 پیمانه برنج
• یک پیمانه ماش پخته
• 2 تا 3 عدد سینه مرغ
• یک عدد پیاز میانه
• نمک، فلفل و ادویه به مقدار لازم
• 2 قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
• یک تا 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• یک قاشق غذاخوری آب لیمو

طرز تهیه ماش پلو با مرغ

1. پیاز نگینی را در روغن سرخ کنید و سپس تکه های سینه مرغ را به ابعاده گوشت خورشتی برش بزنید و همراه پیاز تفت دهید.

2. وقتی رنگ مرغ تغییر کرد، نمک، فلفل و ادویه و رب را به آن اضافه کنید و کمی تفت دهید تا بوی خامی رب گرفته گردد.

3. بعد مقداری آب در آن بریزید و اجازه دهید تا مرغ بپزد. در خاتمه پخت، آب لیمو را به مرغ اضافه کنید.

4. برنج را تمیز کنید و بشویید. سپس آن را به قابلمه ای منتقل کنید و روی آن در حدی آب بریزید که به مقدار یک بند انگشت آب روی برنج باشد.

5. قابلمه را روی شعله قرار دهید و حرارت آن را زیاد کنید تا جوش بیاید. کمی نمک، زعفران دم نموده و یک قاشق روغن به آن اضافه کنید. وقتی آب برنج کم شد، ماش پخته شده را در آن بریزید و مخلوط کنید.

6. زمانی که آب برنج کشیده شد، حرارت زیر آن را کم کنید و برای آن دم کنی بگذارید.

7. برای سرو، ماش پلو را در دیس بکشید و آن را مرغ و پیازداغ تزیین کنید.

نکته های تهیه ماش پلو با مرغ

• اگر برنج را به صورت آبکشی تهیه می کنید، یک لایه برنج ته قابلمه بریزید و یک لایه ماش، مرغ و پیاز روی آن بدهید و در نهایت بگذارید دم بکشد.
• مرغ پخته را می توانید به صورت ریش شده بهره ببرید.
• در صورتی که زمان پخت مرغ، به آن کمی دارچین بزنید، خوش طعم تر خواهد شد.
• در تهیه این غذا می توانید رب گوجه فرنگی را حذف کنید.

ماش پلو با ماهی

مواد لازم برای 4 نفر:

• 200 تا 300 گرم فیله ماهی بدون استخوان
• یک پیمانه ماش
• 3 پیمانه برنج
• نصف پیمانه شیر (اختیاری)
• یک قاشق چای خوری پوست رنده شده لیموترش
• نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
• 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• 50 گرم کره
• پیازداغ برای تزیین

طرز تهیه ماش پلو با ماهی

1. ماش را از شب قبل بخیسانید و سپس روی حرارت ملایم قرار دهید تا در مدت 20 دقیقه نیم پز گردد. در نهایت کمی نمک به آن بزنید و آبکش کنید.

2. شیر، یک قاشق زعفران دم نموده، نمک و فلفل و رنده پوست لیموترش را با هم مخلوط نموده و فیله ماهی را به آن آغشته کنید و اجازه دهید که ماهی همراه با این مواد برای یک ساعت در یخچال بماند تا حسابی مزه دار گردد.

3. ماهی را در روغن داغ سرخ کنید.

4. برنج را از سه تا چهار ساعت قبل همراه با آب و نمک خیس کنید و بعد آن را به روش آبکشی، بپزید. قبل از آبکش کردن برنج، ماش را در آن بریزید و خوب مخلوط نموده و بعد آبکش کنید.

5. در این مرحله مقداری روغن در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا داغ گردد.

6. مخلوط برنج و ماش را در قابلمه بریزید و حرارت را روی میانه قرار دهید. وقتی بخار برنج بلند شد، زیر آن را کم کنید و دم کنی بگذارید.

7. کره منجمد سرد را به تکه های کوچک برش بزنید و روی برنج قرار دهید تا کره به مرور زمان آب گردد و به خورد همه برنج برود. در اینجا می توانید یک قاشق غذاخوری زعفران دم نموده را نیز روی برنج بدهید تا برنج خوش عطروبویی داشته باشید.

8. در نهایت ماش پلو را در ظرف موردنظر بکشید و آن را با پیازداغ تزیین نموده و همراه ماهی سرخ شده سرو کنید.

ماش پلو با هویج

مواد لازم برای 4 نفر:

• 3 پیمانه برنج
• یک پیمانه ماش
• 2 عدد هویج بزرگ
• 2 قاشق غذاخوری زعفران دم نموده
• 200 گرم گوشت چرخ نموده
• دو عدد پیاز بزرگ
• نمک، فلفل، زردچوبه و پودر آویشن به مقدار لازم

طرز تهیه ماش پلو با هویج

1. یک عدد پیاز خردشده را همراه با کمی روغن تفت دهید. سپس ماش را در آن بریزید و پس از تفتی مختصر، به آن زردچوبه بزنید و همراه با آب بپزید؛ در حدی که تقریبا نیم پز باشد و آب آن تبخیر گردد.

2. پیاز دیگر را نیز خرد کنید و همراه با گوشت، فلفل، زردچوبه و پودر آویشن تفت دهید تا رنگ گوشت تغییر کند.

3. در ادامه هویج ها را خوب تمیز کنید و بشویید و رنده درشت کنید یا به صورت خلال نازک درآورید.

4. هویج ها را به مایه گوشتی بیفزایید و قدری تفت دهید تا هویج ها نرم شوند. در نهایت به آن زعفران دم نموده اضافه کنید.

5. در این مرحله می توانید ماش را با مایه گوشتی مخلوط کنید.

6. برنجی را که از قبل خیس نموده اید، در آب جوش بریزید. وقتی برنج پخت، آن را آبکش کنید.

7. سپس یک لایه برنج و مواد گوشتی در قابلمه بریزید و این کار را لایه لایه ادامه دهید. روی لایه آخر کمی زعفران بریزید و وقتی برنج بخار کرد، حرارت را کم کنید. در قابلمه را با پارچه یا دم کنی بپوشونید و اجازه دهید که برنج دم بکشد.

دمپخت ماش

دمپخت ماش در شهرهای مختلف به روش های متفاوت و خاصی درست می گردد، نظیر دمپخت ماش شیرازی، دمپخت ماش بوشهری و بختیاری که هر یک بسیار خوشمزه و لذیذ هستند. بعضی افراد دمپخت ماش را با رب گوجه فرنگی یا گوجه فرنگی تهیه می نمایند و دوست دارند که رنگ برنج کمی به قرمزی بزند. بعضی دیگر نیز آن را با طعم هویج می پسندند.

مواد لازم برای 3 نفر:

• 2 پیمانه برنج
• یک پیمانه ماش
• یک عدد پیاز میانه
• یک قاشق غذاخوری زردچوبه
• نمک به مقدار لازم

طرز تهیه دمپخت ماش

1. ماش را به مدت هشت تا 10 ساعت خیس نموده و بعد آن را آبکشی کنید.

2. پیاز را به صورت نگینی خرد نموده و در کمی روغن تفت دهید تا سبک و نرم گردد. سپس زردچوبه را به پیاز اضافه کنید و حدود 30 ثانیه تفت دهید.

3. در این مرحله نوبت به افزودن ماش به پیاز می رسد که می توانید دو تا سه دقیقه آن را روی حرارت هم بزنید تا طعم پیاز و زردچوبه به خورد آن برود و پوست ماش هنگام پخت جدا نگردد.

4. یک پیمانه آب ولرم روی مواد بریزید و اجازه دهیدکه ماش برای حدود 15 دقیقه بپزد و آب آن کاملا تبخیر گردد.

5. برنج را چند ساعت با آب و نمک خیس کنید. سپس آن را همراه با چهار پیمانه آب و کمی نمک و روغن در قابلمه بریزید. ابتدا زیر شعله را زیاد کنید و وقتی آب برنج رو به اتمام بود، مخلوط ماش و پیاز را در آن بریزید و خوب مخلوط کنید. سپس زیر قابلمه را کم کنید و روی آن دم کنی بگذارید تا غذا دم بکشد.

نکته های تهیه دمپخت ماش

• دمپخت ساده ماش را می توانید با چند عدد خرمای بدون هسته تزیین و سرو کنید. برای این منظور هر خرما را به دو قسمت کنید و در کمی روغن تفت دهید تا براق و لذیذ گردد.
• در صورت تمایل می توانید دمپخت ماش را با نیمرو، گوشت چرخ نموده و سرخ شده با پیاز، تکه های سرخ شده مرغ و... سرو کنید.
• برای تهیه دمپخت ماش قرمزرنگ، مقدار زردچوبه را کمتر نموده و از رب یا گوجه فرنگی بهره ببرید. رب یا گوجه فرنگی را با پیاز و زردچوبه تفت دهید و درست مثل آنچه برای دمپخت ساده گفته شد، فرایند کار را ادامه دهید.
• برای اینکه عطروبوی دمپخت ماش دوچندان گردد، از سبزیجات معطر خشک مثل شوید یا زیره بهره ببرید.

خواص ماش

ماش از جمله حبوبات بسیار غنی است که امروزه مردم آن را کمتر در رژیم غذایی خود قرار می دهند. از خواص فراوان ماش می توان به این مورد اشاره نمود که اگر آن را با پوست بپزید، برای درمان اسهال مفید است. ماش علاوه بر تامین ویتامین A و D بدن، در تقویت اعصاب و بینایی نقش زیادی دارد. سایر خواص ماش عبارت اند از:

• مناسب برای افراد دیابتی، دارای کلسترول بالا و پوکی استخوان
• کم کردن ریزش مو به خاطر داشتن فسفر، کلسیم و پتاسیم بالا
• ممانعت از یبوست، شستشوی کلیه ها و کاهش درجه اسیدی خون
• متعادل کردن فشار خون و قند خون، افزایش ترشح انسولین در بدن
• مفید برای افراد دچار کم خونی و زنان باردار
• یاری به لاغری و کاهش وزن به علت داشتن پروتئین و فیبر فراوان
• کاهش التهاب های صفرا، تسکین سرفه و تنظیم ضربان قلب
• افزایش توان سیستم ایمنی بدن در برابر ویروس ها و باکتری ها به خاطر وجود خاصیت ضدمیکروبی و ضدالتهابی
• کاهش استرس و موثر در درمان سرطان به واسطه خاصیت آنتی اکسیدانی قوی ماش

طعم ماش پلو

ماش پلو از غذاهای بسیار مقوی و مفیدی محسوب می گردد که این روزها با وجود غذاهای فست فودی، حضور کم رنگ تری در سر سفره ها و میزهای غذا پیدا نموده است. در صورتی که این غذای ساده و راحت را می توانید با مواد اولیه در دسترس و بسیار کمی تهیه کنید و از خوردن یک وعده غذای گیاهی و سالم نهایت لذت را ببرید. در صورتی که بخواهید خواص برنج نیز حفظ گردد، ماش پلو را به روش کته آماده کنید.

این غذای بسیار خوشمزه را حتی می توانید با گوشت و مرغ و ماهی سرو کنید و آن را از یک غذای ساده به غذایی مجلسی و اشتهابرانگیز تبدیل کنید. بسته به سلیقه تان می توانید مایه گوشتی را لابه لای برنج بدهید یا با آن تزیینی خارق العاده برای روی برنج خلق کنید و هنر آشپزی خود را به رخ اعضای خانواده بکشید!

چنانچه دستی در آشپزی دارید و هوس طبخ یک ماش پلوی عالی نموده اید، فرصت را از دست ندهید و ضمن عکاسی از مراحل پخت وپزتان، با تگ کردن خبرنگاران در اینستاگرام ([email protected])، آن ها را با ما به اشتراک بگذارید.

علاوه بر این می توانید نظر و تجربه تان درباره ماش پلو را در پایین این مقاله از خبرنگاران برای مخاطبان ما بگویید یا اگر در محل سکونت شما، ماش پلو را به شیوه دیگری و با مواد اولیه متفاوتی تهیه می نمایند، با درج نظرتان می توانید فرصت آشنایی خبرنگارانیی ها با یک غذای محلی و سنتی را فراهم کنید.